mecelle-i ahkam-ı adliye sizce ne demek, mecelle-i ahkam-ı adliye size neyi çağrıştırıyor?
mecelle-i ahkam-ı adliye terimi Erhan Aydemir tarafından tarihinde eklendi
mecelle-i ahkam-ı adliye terimi Erhan Aydemir tarafından tarihinde eklendi
© Copyright Antoloji.Com 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Antoloji.Com'a aittir. Sitemizde yer alan şiirlerin telif hakları şairlerin kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
''Nadir yok hükmündedir''
Prof.Dr. Osman Öztürk...
mecelle kanunu
ilk islam medeni kanunu
68.
Bir seyin umuru batinada delili, o seyin makamina kaim olur.
(Her hangi bir seye razi olmak veya razi olmamak gönülde gizlidir. Ama gönülde gizli olan razi olma veya olmama hususuna delil olan bazi haller, razi olmak ve ya olmamak seklinde degerlendirilmesine yol acar.)
67.
Sakite bir söz isnad olunamaz, lakin ma'razi hacette sükut beyandir.
(Susan bir kimseye susmasiyla su sözü söylemis oldu denemez, ama gerektigi yerde susan kimsenin sususu beyandir. Mesela, Her hangi bir yabanci, bir kimsenin malini yaninda lüzumsuzluk yaparak, bir baskasina satmaya kalksa ve bu durumda mal sahibi o an sussa, onun susmasi, bu satista o lüzumsuzu vekil tayin ediyor manasina gelmez, burada susan adama vekalet verdim sözü isnad edilemez ve adam sonradan huzuzunda gerceklesen bu satisi iptal edebilir.
Ama bir kisi sahibinin gözünün önünde malini kullansa ve sahibi, bu malin kullanimiinin ücrete tabi oldugunu söylese de, o adam kullanmaya devam etse, kullanici, sususuyla, ücret ödemeyi kabul etmis hükmündedir, ve ücreti ödemek zorundadir, zira ma'razi hacette sükut beyandir.)
66.
Sual cevabda iade olunmus add olunur.
(Mahkeme esnasinda davaci 'benim bu adamdan su kadar mikdar alacagim vardir' dese, davaliya hakim 'bu mikdarda bir borcun var midir diye sordugunda, bu suale 'evet' veya 'vardir' seklinde cevap veren davali, bu cevabiyla, soruda mündemic bulunan iddiayi kabul edip, 'benim falancaya su kadar borcum vardir' seklinde beyanda bulunmus muamelesi görür.)
65.
Hazirdaki vasif lağv, gaibdeki vasif muteberdir.
(El ile isaret edilecek sekilde, muamelenin yapildigi yerde bulunan bir seyin vasfini zikr etmek muteber degildir. Muamelenin yapildigi yerde bulunmayan bir sey icin ise zikr edilen vasif muteberdir. Mesela bir kisi, alisveris aninda alici ve saticinin gördügü bir yerdeki kir bir ati isaret ederek 'Su yagiz ati sana satiyorum' dese, alici onun yagiz olmadigini gördügünden yagiz sözüne, vasfa itibar olunmaz, satici kandirmis muamelesi yapilmaz. Ama alisveris yerinde görülmeyen bir kir at icin 'yagiz ati sana satiyorum' dese buradaki yagiz vasfi muteberdir ve satici yagiz ati satmakla yükümlüdür, bu vasif baglayici olur.)
64.
Mutlak itlaki üzere cari olur.
(Genel manada söylenmis bir sey, onu özellestirici bir kayid olmadikca, genel anlamiyla degerlendirilir. Mesela bir kimse 'bana at al' diye bir baskasina vekalet verse, buradaki ibare mutlaktir, geneldir. Ama 'bana yagiz at al' dese, 'yagiz' kaydi mukayyed olan bu kelam, özellesmis olan at cesidini almayi zorunlu kilar. Birinci ifade, mutlak ifade oldugu icin, itlaki üzere yürürlüge konur.)
63.
Mütecezzi olmayan bir seyin ba'zini zikr etmek küllünü zikr gibidir.
(Mesela birisin katl etmekten dolayi kisasla ölüm cezasina carptirilan katil hakkinda maktulun varisi konumundaki sahs cezasinin bazini afv ettim dese,60. madde uyarinca kelamin imali ihmalinden evla oldugundan, söyledigi söz mümkün mertebe anlamli sözmüs muamelesi cekilir. Kisas mütecezzi olmayacagindan, parcalara bölünmeyeceginden, adamin bazisini afv ettim sözü külle haml olunur yani cezasinin tamamini afv ettim seklinde degerlendirilir.)
62.
Bir kelamin i'mali mümkün olmazsa ihmal olunur.
(60. maddede gectigi sekilde mümkün mertebe kelam anlamli imis gibi degerlendirilir, ama artik bunun imkansiz oldugu durumda anlamsiz ve islevsiz olduguna karar verilir)
61.
Manayi hakiki müteazzir oldukda mecaza gidilir.
(Kelami hakiki manasina yormak imkansiz oldugunda mecazi manasina haml edilir)
60.
Kelamin i'mali ihmalinden evladir.
(Kelamda asl olan manayi hakikidir, ama, hakiki manaya haml etme imkani yoksa, mmümkün mertebe mecazi manasina haml olunur ve batil, anlamsiz bir söz muamelesi cekilmemeye calisilir)
59.
Velayeti hassa, velayeti ammeden akvadir.
(KIsinin mali üzerinde tasarruf etmeye yetkili olan kisi ve kurumlardan, o kisiye yakin olan birinci derecede velayete hak sahibi olan veliler ve varisler, kisiler üzerinde tasarruf hakki daha umumi olan kadi -hakim- dan daha önceliklidir.)
58.
Raiyye yani tebea üzerine tasarruf maslahata menuttur.
(Kamulastirma veya halktan birinin tasarrufunu üstlenme, o kisinin menfaatine ise, veya menfaat ve maslahat temin edilmesi -bedelinin ödenmesi- karsiliginda yapilabilir.)
57.
Teberru ancak kabz ile tamam olur.
(sadaka, hibe hediye gibi seylerde, sadece bunu hibe ediyorum gibi sözlerle temlik gerceklesmez, bizzat teslim edip temlik etmekle, alicinin eline gecmesiyle gerceklesir.)
56.
Beka ibtidadan esheldir.
(bir eve pay etmeksizin sahip olan iki kisiden biri kendi hissesini kiraya veremez. ama baslangicta tek sahip olarak evinin yarim hissesini kiraya veren bir ev sahibinin bu yaptigi kira sözlesmesi, -sonradan ortaya cikan bir ikinci ortagin hakkini tescil ettirmesinden sonra- ortadan kalkmaz. baslangicta iki ortakli iken yapilamayan kiraya verme islemi, ikinci ortagin kira sözlesmesinden sonra ortaya ciktigi durumda caiz hale gelir. ibtidaen caiz olmayan sey bekaen caiz olmus olur)
55.
Ibtidaen tecviz olunmayan sey bekaen tecviz olunabilir.
(Baslangicta caiz olmayan bir sey, yeni gelismelerle caiz hükmüne girebilir)
54.
Bi'z-zat tecviz olunmayan sey, bittabi tecviz olunabilir.
(Bazi hükümlerde kendisi asaleten ´caiz olmayan bir sey, baska bir seye tabi olmak haysiyetiyle caiz olabilir.)
53.
Aslin ifasi (kabil oldugu halde bedeli ifa olunmaz, amma aslin ifasi) kabil olmadigi halde bedeli ifa olunur.
(mesela gasb edilen bir malin kendisini geri vermek asildir. gasb olunan malin iadesi mümkün olmadigi durumda, bedeli iade olunur)
52.
Bir sey batil oldukda onun zimnindaki sey dahi batil olur.
(Bir anlasma yanlis oldugu anlasilmakla gecerliligini kayb etse o anlasmaya dayanarak olusan diger hukuki durumlar da ortadan kalkar)
51.
Sakit olan sey avdet etmez
Bir kimse elindeki hakkindan ferakat ettigini beyanla o hakkini iskat etse sonra ortadan kalkan bu hak tekrar tahakkuk etmez)
50.
Asil sakit oldukda fer'i dahi sakit olur
(mesela alacakli borclusunun borcunu afv ettigini beyan etse, kefilin de üzerinden düsmüs olur, bilahare kefilden taleb edemez)
49.
Bir seye malik olan kimse, o seyin zaruriyatindan olan seye dahi malik olur.
(mesela bir kilidi alan kimse, satis islemi esnasinda zikr edilmese bile, onun anahtarina da sahip olmus olur.)
48. Tabi olan seye ayrica hükum verilemez
(mesela bir bahcenin icinden gecme hakki, sulama hakki gibi o bahceye tabi olan haklar, bahce satilmaksizin müstakil olarak satilamaz)
47.
Vücudda bir seye tabi olan hükümde de ona tabidir.
(Muamele ve anlasmalara konu olan esyanin icindeki her sey, aksi bastan belirtilmedikce o esyaya tabidir. dogurmak üzere olan hayvan satildiktan sonra 'ben hayvani sattim, karnindaki yavruyu degil' deyip geriye istenemez)
46.
Mani ve mukteza tarruz ettikte, mani takdim olunur.
(BIr seyi yapmayi gerektiren bir durum ayni zamanda da yapilmasina engel olan bir baska durum varsa, engel olan durum itibara alinir.)
45.
Örf ile tayin nass ile tayin gibidir.
(Dini kanun kaynagi olan ayet hadislerle belirleme neyse, örfün belirleyiciligi de o nisbette muteberdir)
44.
Beyne't-tüccar maruf (ve müstehir) olan sey beyinlerinde (sarahaten) mesrut gibidir.
(Ticaret erbabi arasinda adet halini almis, herkesin bildigi ve riayet ettigi seyler, aralarindaki anlasmalarda sart kilinmis gibidir, anlasmaya dahil sayilir.)
43.
Örfen maruf olan sey sart kilinmis gibidir.
(Akidlerde, islemlerde herkesin riaet ettigi adet kabilinden bazi seylerin ayrica sart olarak zikrine gerek yoktur. Onlar aksine bir kayit olmadikca, zaten sartlarda var sayilir)