Celil Çınkır Şiirleri - Şair Celil Çınkır

AĞABEYİM AĞA AĞABACI

Azeri ve Türk şaire. Karabağ Hanı İbrahim Halil’in kızı olan Ağabacı 1780-81 yılında doğmuş 1832 yılında Penahabad’da (Şimdiki Şuşa) vefat etmiştir. 1801 yılında İran Hükümdarı Feteli Şah ile evlendirilmiş ve ömrünün sonuna kadar Tahran’da yaşamıştır. Öldükten sonra Kum şehrinde defnedilmiştir.
Ardından kabiliyetli bir şair olarak iz bırakmıştır.

BİR DÖRTLÜĞÜ

MİRZA İSMAYIL KASİR

Azeri Şair Mirza İsmayıl Kasir 1805 yılında Şamahı kazasının Laki kentinde (şimdiki Ağdaş bölgesine dahildir) dünyaya gelmiştir.Kasir mahlası ile tanınan Mirza İsmayıl Molla Salim oğlu Ahundov 1900 ılında vefat etmiştir. Küçük yaşta babasını kaybeden şair anası ve kız kardeşlerinin himayesinde büyümüştür. İlk tahsilini Şamahı’da mollahanede alan Kasir sonra Tebriz’e giderek, Arab-Fars dillerini ve yakın şark edebiyatını öğrenmiştir. Tebriz’de eğitimini tamamladıktan sonra doğduğu yere gelmiş ve bir müddet Şamahı’da yaşamışKaradonlu Serhad mıntıkasında çalışmıştır. 1850 yıllarında Lankaran’a göçerek orada mektep işletmeciliği ile meşgul olmuştur.
Kasir Lankaran’da Üsuli-cedid mektebi açmış ve ömrünü halkın eğitilmesine sarf etmişdir. Mirza İsmayıl Kasir genç yaşlarında şiir yazmaya başlamış, Lankaran’da faaliyet gösteren Fövcül-füsaha adabi meclisinin başçısı olmuştur. Eserlerini hem klasik üslubda, hem de halk şiiri tarzında yazmıştır. Lakin şairin şiirleri vaktinde kayıt altına alınıp yayınlanmadığından uzun bir müddet okuyucularla tanışamamıştır. Şairin şiirleri İshak Ahundov tarafından derlenmiş, AMEA Alyazmalar İnstitutunun çalışanları T.Nuraliyeva ve P.Kerimov tarafından tertip edilerek 1988 yılında Azerbaycan’ın Yazıçı naşriyyatında yayınlanmıştır. Şairin aşağıya aldığımız bazı eserleri bu kitaptan transkribe edilmiştir.

GAZELLERİNDEN

*/*/*/ Sn. Cüneyt MENGÜ'ye */*/*/

Birkaç misli AZAF, işsiz BOŞBATTAL
Zahireci ELLAF, elbise PARTAL
Kabakulak NIKÂF, masala MATAL
Aramağa AHTARMAĞ deriz Tükmeneli’nde

Cinsi latifeye koymaksa tanı
Bir eceye benzer kadının hası
Yetmiş yıl az gelir çözmeye onu
Bilmeceye benzer kadının hası

El ele tutuşsak bir ömür keşke

Bilenler söylesin bilmeyen sussun
Bilen var mı; sözü var da özü yok
Bilenler yazsın bilmeyen okusun
Bilen var mı; özü var da sözü yok

Bilen var mı; dürtülmezse çalışmaz

MİR MEHDİ HAZANİ

19.Yüzyıl şairi olan Mir Mehdi Hazani’nin Azerbaycan’da 1811 yılında Zangazurda Bargüşad bölgesinde Mamar’da dünyaya gelmiş ve 1893 yılında ölmüştür. Mezarlığı Karabağ’ın Tuğ kentindedir. “Karabağ’ın Tarih Kitabı” isimli kitabın yazarıdır. Devrinin görkemli şairlerindendir. Hakkında daha fazla bilgi yoktur. Şiirlerinde Fuzuli ananelerine ve halk edebiyatı üslubuna bağlı kalmıştır. Özellikle gazel, kaside, muhammes, müstezat, koşma, karaylı ve bayati formatında şiirler yazmıştır.
Sizlerle paylaştığımız bu bilgiler o kitaptan alınmıştır.

GAZELLERİNDEN

SABUNCU GIZI

Bu Azeri şairenin hayatı hakkında hiçbir malumat yoktur. Onun şiirlerinden Sabuncu kentinden olduğunu öğrenmekteyiz. Gerçek adını öğrenmek bile mümkün olmamıştır. Genellikle dini içerikli manzumeler yazan şaire hiçbir şiirinde kendi adını kullanmamıştır. Mahlas olarak Sabuncu Gızı tapşırmasını kullanmıştır. Sabuncu Gızı, şiir dilindeki bazı hususiyetleri nedeniyle dilbilimciler tarafından da merak konusu olacak kadim alametlere sahiptir.

Arzum sendedir Gara Donlu Beytulla

GÜLŞAD

Tasnifi Gülşad adlı yegane eserinden başka hakkında hiçbir bilgi bulunmayan Gülşad Tatarlar tarafından esir alınarak Türkiye’ye aparılmış beş gızdan biridir. Tahminen 16. Asrın sonu 17. Asrın ilk yarısında yaşamıştır. Aşağıya aldığımız manzum eserinden de anlaşılacağı üzere bu esir gızlar Şam, Halep, İstanbul, Mısır ve başka ülkelere ve şehirlere götürülmüşlerdir.

Tasnifi Gülşad

Kısır’a benziyor Batırık Aşı
Silifke de her yıl festivali var
Genç kızlarda o an başlar telaşı
Her sene “Batırık Güzeli” çıkar

Festival boyunca çadır kurarlar

Ömrünü Türkmeneli Kültürüne Vakfeden Mehtap NEFTÇİ Hanımefendi'ye

Telaşlı ŞEPERZE, yazlık BAĞ EVİ
Çanak-çömlek KÜZE, varil HİNDAVİ
Ödül’’e CAİZE, lise SANEVİ
Rezil etmeğe ABIR APARMAĞ deriz Türkmeneli’nde