Kültür Sanat Edebiyat Şiir

Hayati Güneş 12.06.2025 - 21:07

Hayelsiz Hayal:

Şinasi Akay 11.06.2025 - 14:14

Moris Şinasi (1855-1928)
Osmanlı topraklarında, Manisa’da fakir bir ailenin oğlu olarak doğdu. Dokuz yaşında difteri geçirdi. Şinasi isimli bir doktor küçük Moris’i kurtarınca ailesi doktorun ismini, oğullarının ismine ekledi. Mezarlık bekçisiyken işten kovulunca, şansını denemek için 15 yaşında Mısır’a göç etti. Kendisini himayesi altına alan Rum bir tütün tüccarı ile çalıştı. Sonrasında, 30 küsur yaşında Amerika’ya göç etti.
O zamanlar sigaralar elde tek tek sarılırdı. Moris Şinasi 1893’te patentini aldığı sigara sarma makinesini Şikago’da Dünya Fuarında sergiledi. Sonrasında, kardeşi Salamon’la birlikte bir sigara fabrikası kurdular. Virginia tütünü değil, Türk tütünü kullandılar. Amerika’ya gelen başka Türk göçmenlere ve Yahudilere iş verdiler, özellikle de Manisalılara. 1907 itibariyle ikisi de milyoner oldu. 1916’da fabrikalarını American Tobacco Company’e sattılar.
Moris Şinasi, 48 yaşındayken gencecik karısıyla evlendi; üç kızı, bir oğlu oldu. Servetinin büyük kısmını hayattayken hayır işlerine harcadı, öldükten sonra da hem Amerika’da hem Türkiye’de hayır işlerine yönlendirecek şekilde ayarlamalar yaptı. Sultan Abdülhamid onu Mecidiye nişanı ile onurlandırdı, oğluna da bir Arap atı hediye etti. Moris Şinasi’nin ölümünden sonra vasiyeti üzerine, eşi Loretta 1930’da Türkiye’ye geldi ve Manisa’da bir çocuk hastanesi kurdu. Moris Şinasi’nin servetinin büyük bir kısmını, onun adıyla anılacak hastaneye vakfetti.

Moris Şinasi Çocuk Hastanesi
40 yataklı Moris Şinasi Çocuk Hastanesi 1933 yılında hizmete açıldı. Daha sonra da Amerika’daki vakıf her sene hastaneye yüklü bir yardım yaptı. Hastane, açıldığından günümüze yüz binlerce Manisalıya ve Egeliye şifa kaynağı olmuştur.