İmanın olmadığı gönül
Akıl hasta, zannıca hürdür
Gaflet içinde umar ödül
Akıl hasta, zannıca hürdür
Tutmadıysa kalbinde mekân
Yüzü kara, sözleri diken
..
Sonuca varmak için sebebe odaklandım
İşlenen her günahta, tövbe ile paklandım,
Nefis fırsat kolladı, akıl nefsi solladı,
Akıl fıtrata uydu, temizlenip aklandım.
..
Sanmayın ki akıllıyım, akıl bende ne arasın,
Ben direkte asılıyım, dilerseniz tekrar asın,
Akıl aşkın arkasında, ara ki aşkı bulasın,
Ben benden de acılıyım, deli olanlar ne yapsın.
..
Dört beş yaşından bu yana
Akıl kamerasına hepsi kayıtlı
Yaşamımda ne gördüyse gözlerim
Akıl kamerasında her şey kayıtlı
Acıyı kederi gördü gözlerim
Zabıtlara girmiş bütün sözlerim
..
İçimi ben bilirim, dışım eli oyalar,
Nefis zevkin peşinde, ellerini ovalar,
Nefis kaybolduğunda, akıl onu kovalar,
Akıl duvar olunca, nefis hemen çuvallar.
..
Akılaz erdirmek
Bizim için
Pek kabil değildi.
Akıl etmek;
Herhangi bir önlem
Veya çareyi
Vaktinde hatırlamak.
..
Akıl iman etmeyi, gerektirir insana,
Aklın atıl kalması, yönlendirir isyana,
Düşün aklet demekte, ey insan Allah sana,
Şükür etmeli insan, akıl gibi ihsana.
..
İnsan bildiğinin öğretmeni, bilmediğinin öğrencisidir,
İnsanoğlu akıl sahibidir varlık aleminin incisidir,
İyiyi kötüden ayırt etmede akıl insanın yöncüsüdür,
Peygamberler insanlığın, hakikatte öncüsüdür..
..
Tatlı güzel gün alıp satanda baş güzel tatlıdır tatlı güzel günde başta akıl çoktur
Acı çirkin gün alıp satanda baş acı çirkindir acı çirkin günde başta akıl yoktur
Sedat hünkar
(Karame
..
Ne beyazdır ne kara!
Öyle fazla tanımam nasıl bir şeymiş para
Ne beyazdır ne kara rengine akıl ermez!
Doları Euro’su var bizim ki birkaç lira!
Fakirler düşer dara zengine akıl ermez!
..
Kötü halde akıl uyur uykuda tehlike çoktur
İyi halde akıl uyanıktır uyanıkken tehlike yoktur
Sedat hünkar
(Karamecnun)
..
Allah’tan başkasına, ne köle ol ne de kul,
Vahyin önerdiği yol, gidilecek tek okul,
Ey akıl sahipleri, sorduysan nedir makul,
Durmasın incelesin, ne güne durur akıl.
..
Ne güne duruyor akıl
Akıl ile olur nakil
Bataklıklarda dolaşma
Nurlu olan yola takıl
..
21. Yüzyıl
İçinde bulunduğumuz 21.Yüzyılı, 800’lü yıllar yani 9. Asır (Başlangıç) ile karşılaştıracağım. “Akıl ve nakil” konusuna ve “Lisan” konusuna da değineceğim. Antik Yunan ve İslam felsefesinin, zirvelerine ve geldiği noktaya da ayrıca bakacağım. Bağdat ve Roma üzerinden, 9. Asır ile 21. Asrı değerlendireceğim. 21. Asrı ve 9. Asrı, sembolik olarak Bağdat ve Roma üzerinden değerlendirip nereden, nereye gelindiğine bakacağım.
Halife Harun Reşit zamanında 9. Asırdaki Bağdat, “İslam tarihinde zirve dönemi” işaret edebilecek bir konumda. Refah, zenginlik ve kültürel alandaki muhteşem ilerleme ve terakki o asra damgasını vurmuş. Öyle ki sadaka verecek fakir bulmakta zorlanır olmuş halk! Felsefe ve ilim zirveye çıkmış.
Halife Harun Reşit, mutezile imamlarını desteklemiş ve böylece aklın İslam Felsefesinde daha etkin kullanılması sağlanmış. Ayrıca Harizmi gibi matematikçiler ve Farabi gibi felsefe üstatları da bu dönemde yetişmişler!
..
Akıl,akıl olsaydı yaratanı bulurdu,
Yaptığı saçmalıktan biraz pişman olurdu,
İşletseydi o aklı bozkırlar gül olurdu,
O aklı kullansaydı,Daim mutlu olurdu...
Akıl,akıl olsaydı asla gönül kırmazdı,
Mazlumu,yetimleri itip,kalkıp durmazdı.
..
Kafa var gözükür akıl firarda,
Gönül eğlendirir orada burada,
Hem manevi hem de maddi zararda,
Mevla’m akıl fikir versin ne deyim.
Kimi görse ayartmaya çalışır,
Hepsi benim olsun diye şaşırtır,
..
Akıl pamuk ipliğinde
Kaderin yükünü taşımakta
Ulvi aleme muhatap
Hakikate perde akıl
..
Kırklı yaşlarındır, ömrün ortası,
Dikkat et derim ben, köprü orası,
Orta yaş çektirir, sana dert gelse,
Ben olgun yaşımla, akıl satarım.
Yaşın kırk olmuşsa, bil tehlikeli,
Her insan bu yaşta dikkat etmeli,
..
Akıl; iman kapısının âgâhı
Bilmeseydi akıl Allah'ı
Kâbesi yapardı günahı
..
Ya Rab, bunca yıldızın neden güneşin, ay'ın?
Hikmetin sual edilmez belli ki varlığın,
Bunları nasıl alsın akıl, akıl dediğin,
Bir mikrop yıkar seni nerede yiğitliğin?
..