Şair Aşkları (turgut Uyar.6

ŞAİR AŞKLARI
(TURGUT UYAR)

‘Hiçbir şey umurumda değil diyorum
Aşktan ve umuttan başka
Bir anda üç kadeh ve üç yeni şarkı
Belleğimde tüylü tüylü geyikli gece duruyor.’
“Hüzünlü bir çocuktum. Nedense hep ağlamaya hazır. Ağabeyim bana sataştıkça annem “‘Yapma oğlum derdi ona; ‘o içli bir çocuk””.
Bu şairimizin şiirlerinde; yer yer toplumsal hassasiyet yönünden Nazım Hikmet’in, bazı şiirlerinde Cahit Külebi’nin etkisini izlemek mümkün, Ahmet Haşim ve Orhan Veli’ye de çok uzak düşmez.
Şiirde II. Yeni Hareketinin içine giren şair, divan şiiri ve batı şiirinin özelliklerini kullanabilmektedir. 1927 Ankara doğumlu olan Turgut Uyar’ın; lise yıllarında Nedim, Hayyam, Tevfik Fikret, Yahya Kemal gibi şairleri örnek aldığını biliyoruz.
Müzikten çok etkilenen bir şair olarak bilinir. Turgut Uyar: boşanma ile sonuçlanan ve okul yıllarında evlendiği Yezdan Hanım’dan üç çocuğu bulunmaktadır.
Şairdeki şiir yoğunluğunu;
Ünlü öykü yazarı 1941 doğumlu Tomris Hanım, okul yıllarında evlendiği Şair Ülkü Tamer (güneş topla benim için ..şarkının söz yazarı) ile evli iken, yine evli bir Şair olan Cemal Süreya’ ya aşık olur, her ikisi de eşlerinden ayrılarak; üç yıl, dillere destan aşklı birlikteliği paylaşırlar.
Turgut Uyar eşinden ayrıldıktan sonra İstanbul’da Tomris Hanım’la tanışırlar, Tomris Hanım anlatıyor “ben Cemal Süreya’dan ayrılmak üzereydim, Turgut’ta (Uyar) eşinden ayrılmıştı çocukları ile İstanbul’a gelmişti ilk tanışmamız böyle başladı, sonra mektuplaşmaya başladık.”
Şairin şiirlerindeki yoğunluk işte bu sürece denk gelir; Tomris Uyar’a duyduğu büyük aşktı. Bu büyük duyguyu da yazdığı birbirinden güzel aşk şiirlerinde dile getirdi. Şair yazdığı şiirler kadar yaşadığı büyük aşkla da tanınır.
Burada biraz araya girmek gerek: Tomris Hanım’a şairlerimizden Edip Cansever’de aşk duyar; “Tomris rakıyı çok severdi, bense onu” der.
Her sene 15 Mart’ta bir şiir yayımlar Edip Cansever; bu tarih Tomris Hanım’ın doğum günüdür.
Tomris Hanım’ın ilk eşi 2018 yılında vefat eden Şair Ülkü Tamer’dir ikinci eşi, Şair Cemal Süreya, üçüncü eşi Şair Turgut Uyar. Ayrıca Şair Edip Cansever’in şiirlerindeki platonik bir aşk olarak yerini alır bu hanımefendi.
Esasen Tomris Hanım’ın orta ölçekli biyografisini yazmış olsaydık, çok ekonomik olurdu, 3-5 şairin aşkı aradan çıkardı.
Tomris hanım; Boğaziçi Üniversitesinde karşılaştırmalı edebiyat dersi verecek düzeyde bir birikimin sahibidir.
Klasik öykünün enlem ve boylamını şiirsel bir dille zorlayarak izlenimler, anılar, ayrıntılar, betimlemeler, çağrışımlar, imgeler ve iç konuşmalara dayalı özgün bir öykü dünyası oluşturduğunu kabul etmemek haksızlık olur.
Hayatı ciddiye almayan(bu kendi beyanıdır), sevgiden yorulduğunda yeni bir sevdaya açılmaktan korkmayan bir kadın olarak edebiyat tarihimizde yerini almıştır.
Turgut Uyar’ın ilk eşinden ayrıldıktan sonra; halen Cemal Süreya ile evli olan Tomris hanım mektuplaşmaları ile aşk bir boyutu ile sürerken, Cemal Süreya’dan ayrılan Tomris hanım 1969 yılında Turgut Uyar’la bir evlilik daha yapar bu evlilikten bir çocukları dünyaya gelir.
Şair Turgut Uyar’ın şiir ve duygu endeksine baktığımızda bu mektuplaşma dönemine denk gelen en ünlü aşk şiirlerini bu süreçte yazmış olur.
Bir Bozuk Saattir Yüreğim, Hep Sende Durur
Herkes seni sen zanneder.
Senin sen olmadığını bile bilmeden,
Sen bile..
Seni ben geçerken,
Derim ki,
Saati sorduklarında;
Onu ”O” geçiyordur.
Kimse anlam veremez.
Tamir ettirmedin gitti derler şu saati.
Ettirmek istiyor musun demezler.
Bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur.
Zamanı durdururum yüreğimde,
Sensiz geçtiği için,
Akrep yelkovana küskündür.
Şu bozuk saat çalışsa benim için ölümdür.
Bil ki akrep yelkovanı geçerse,
Atan bu yüreğim durur.
Bırak bozuk kalsın, hiç değilse;
Bir bozuk saattir yüreğim, hep sende durur.
Biraz şairliği olsaydı Tomris hanım’ın ki güçlü aforizmaları yok değil, bu seriye alırdık, işimiz kolaylaşırdı, bazı şairlere coşkulu şiirler yazdıran bu kadın, bu hanımefendi. Cemal Süreya’yı da az coşturmamış. Bakalım bir şiirinde nasıl sesleniyor bu sevgiliye.

Ayışığında oturduk
Bileğinden öptüm seni
*
Sonra ayakta öptüm
Dudağından öptüm seni
*
Kapı aralığında öptüm
Soluğundan öptüm seni
*
Bahçede çocuklar vardı
Çocuğundan öptüm seni
*
Evime götürdüm yatağımda
Kasığından öptüm seni
*
Başka evlerde karşılaştık
İliğinden öptüm seni
*
En sonunda caddelere çıkardım
Kaynağından öptüm seni
Bu kısa araştırmada varılan şu kanıda sanırım mübalağa yoktur, Şairler Ülkü Tamer, Edip Cansever, Cemal Süreya ve Turgut Uyar’ın şiir yelpazelerine Tomris Hanım’ın girdiği kesin, başka şair var mı bilmiyoruz.
“Sevgililik ya da aşk duygusu zamanla yara alabiliyor, örselenebiliyor, bitebiliyor. Bitmeyen tek aşkın, gerçek ve lirik bir dostluk olduğunu Edip Cansever öğretti bana.” Tomris.
“Onbeş Mart içinde bir onbeş Mart daha işte
Süslü bir kadeh seçiver kendine dolaptan
Uzat pencerenden dünyaya doğru
Ruhbilimsel saatine doğru dolsun sonsuzdan.”Edip.
“Suya yazılı” isimli meşhur öykü kitabı (ayrıca çeviri ve diğer eserleri mevcuttur) bulunan Tomris Uyar; dostça kaldığı, gönlünü kaptırdığı veya evlendiği şairlere, her an uçup gidecek bir kuş edasıyla sevilme hissini verebilmiş, sahip olunamayan bir kadın hüviyetinde 2003 yılında rahmetli olmuştur.
Şair Turgut Uyar’ın aramızda ayrılış tarihini takvimler 1985 yılı olarak göstermektedir.
Herkes kendi algısı ölçeğinde; bazı şairlerin söylediklerini ve yazdıklarını dinle ve oku ama yaptıklarını yapma diyebilir.
Merhum Turgut Uyar’a ayırdığımız bu sayfaya fazlaca dolgu yapma gereği duyduk, biyolojik biyografi olmayıp ruhsal ve duygusal kesitle birlikte ana tema şiir ve aşk olması nedeniyle eksenden de fazla kaymış olmadık sanırım.
Bizlerde; genelde yazma veya okuma eylemlerinde, ideal çizgimiz dışında kalanlar okunmama gadrine uğrar, ne gereği var gibi yargısal mülahazalarla kitaplara yaklaşım göstermemizin sonuçlarından biridir belki de, ülkemizdeki kitap okuma oranın çok düşük olması. Merhum Uğur Mumcu’nun dediği gibi bilgi edinmeden fikir sahibi oluyoruz.
Bazı büyüklerimiz genelde, buyurgan bir koşullama ile bırak ne yapacaksın onu okuyorsun gibi yönlendirmeleri drama dönüşmektedir ..kitap ne yana düşür usta………
Tamam; bizi leylekler getirdi ama leylekler de götürmesin bari. ilhami
Son sözü şairimize bırakarak, ismi geçen herkesi sağlık ve rahmetle anıyor ve selamlıyoruz.
TÜRKİYE
Seni boydan boya sevmişim,
Ta Kars'a kadar Edirne'den.
Toprağını, taşını, dağlarını
Fırsat buldukça ovmuşum.
Sen vatanımsın, ekmeğimsin
Duyduğum, bildiğim zafersin yıllarca..Turgut Uyar…