Garaoluhca ( Sözlük Destan)

1
İyi öğren demek yerine “belle”
Yeşil mercimekten çorbaya “helle”
Ucu çatal değnek adıdır “tille”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
2
Bel lastiği yeri adına “vezek”
Hayvan dışkısından kemreye “kezek”
Süzgecin adına biz deriz “süzek”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
3
Evlenemeyenin adıdır “galıh”
Bir yanı tutmayan canlıya “çalıh”
Takatsiz hastaya diyoruz “alıh”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
4
Haberci dolaşır, diyoruz “peyik”
Yoğurt yayma işi “gıltıma yayık”
Meydan sohbetinin adıdır “geyik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
5
Tek yumurtaya “fol”, civcive “cücük”
Tosunlara “hışır”, buzağı “bicik”
Köy hamamı “yunnah”, memeye “cicik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
5
Çamaşır deposu adı bizde “hurç”
Ağaçta sürgünün püskülüne “burç”
“Yiğit kamçısıdır” dolaylama “borç”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
7
Genç ineğe “düve”, çiziğe “kesik”
Yufkaya “işkefe”, kediye “pisik”
Aşılan dağa “kef”, çukura “essik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
8
Bizde hala “eme”, teyze de “hala”
Karışık renkliye diyoruz “ala”
Bizde amca “emmi“, deli “budala”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
9
Üvendire ucu demire “cemek”
Ahır dışkısını attığım “temek”
Kara yapı damda tavanda “mertek”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
10
Yaşlı erkeklere argoda “coruh”
Yaşlı ninelere şakadan “moruh”
Küçük köpek “könez”, hindiye “culuh”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
11
Dağ zirvesi “doruk”, uzuna “sırık”
Araca “vesayit”, zebuna “arık”
Kümes adı “pinnik”, genç tavuk “ferik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
12
Leğen yerine “teşt”, hastaya “çorlu”
Verimsize “kısır”, etliye “tavlu”
Ev önü çevrilmiş alana “avlu”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
13
Dermansız hayvanın adı “kötürüm”
Kalıcı sakatlık varsa “mücürüm”
Semizotu için deriz “pürpürüm”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
14
Biçilmiş tarlada anıza “hozan”
Gömlek adı “köynek”, tomruğa “hezan”
Sevimliye “pampal”, açgözlü “hızan”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
15
Vücudun iki yan tarafı “böğür”
Kulağı duymayan insana “sağır”
Deriz hayvandaki yaraya “yağır”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
16
Aralık “Zahmeri”, Şubat da “Gücük”
Geniş dona “tuman”, küçüğe “güçcük”
Büyük tepsi “sini”, haşere “böcük”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
17
Örtünecek “bürük” bahçeye “bostan”
Bakır bakraç “helki”, entari “fistan”
Kurnaz insan “tilki”, kısaya “tıstan”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
18
Karışık işlerin adı “çelpeşik”
Alkış tutmak için çalarız “çepik”
Azıcık yerine deriz “ecicik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
19
Elbise tersine denilir “astar”
Hamur serilen bez adıdır “dastar”
Yalaka adama diyoruz “çoştar”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
20
Süt yüzü yağına diyoruz “kaymak”
Sade hamur aşı adıdır “kuymak”
Üşümenin adı; bizlerde “buymak”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
21
Kilosuz insana diyoruz “dıvrah”
Sağlam olan “kayım”, gerçeğe “essah”
Kuyruk yağı erir, kalan “gahırdah”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
22
Büyük sıpa “zırıl”, eşeğe “gölük”
Bol olana ”yeğin”, yataklık “yüklük”
Pisboğaz insana diyoruz “sümsük”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
23
Kabuklu mercimek, bezelye “badıç”
Ekin yolan orak adıdır “galıç”
Hatice Hatun’a diyoruz “Hadıç”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
24
Çobanın emniyet ipi “bağacak”
Küçücük baltaya diyoruz “nacak”
Ilıklaşmış suya deriz “ılıcak”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
25
Görgüsüze “odun”, küçükbaş “davar”
Küçük köpeklerin adıdır “zağar”
Ağzı büyüklere diyoruz “tavar”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
26
Yenge için “gadun” sıraya “keşik”
Çentik demek için diyoruz “kertik”
Kaynamış buğdayın adıdır “hedik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
27
Kuru çörek “gilik” sedir de “mahat”
Ev içi boşluk hol adıdır “hayat”
Rezil insanlara deriz “malamat”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
28
Densiz insanlara deriz “dangalah”
Ağaç taburenin adı “oturah”
Çoban yorganına diyoruz “maşlah”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
29
Sırt için “yağannı”, kıvılcım “çıngı”
Hayvan dışkısının adıdır “fışgı”
Kar küreyen kürek adı “sıyırgı”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
30
Uzun, ince ağaç adına “cerek”
Hezan ortasında desteğe “direk”
Yağlı erişteden tepside “börek”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
31
Yarmalı, ayranlı çorbaya “toyga”
İşarete “işmar”, yongaya “gamga”
Kaplumbağa için deriz “tosbağa”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
32
Yiğide “zebella”, hafife “yeğnik”
Kedinin, köpeğin yavrusu “enik”
Sıpadan az büyük olana “kirik”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
33
‘Her halde’ ye “ellâm”, süzgeç “ilistir”
Temiz işe “mısmıl”, eski “külüstür”
Manivela “küskü”, sıska “ülüngür”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
34
Taş dibeğe “soku”, büyüğü “seten”
Kağnı karoseri adına “çeten”
Gerçek demek için deriz “haggaten”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
35
Bacaya “puharı”, geçen yıl “bıldır”
Tüysüzlere “yoluh”, kuruya “çıtır”
Kıl çuvala ”seklem”, iriye “zıpır”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
36
Düzensiz koşana biz deriz “yüğürt”
Balçıklı çamurun adı da “lığırt”
“Hızlı koş” yerine diyoruz “seğirt”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
37
Çapa bizde “mağel”, eşarp adı “çit”
Kuru üzüm “çemiç”, çekirdek “çiğit”
Çoban köpeğinin adı bizde “it”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
38
Su kaynağı “göze”, yastık da “pulba”
Şose yola ”susa”, elbise “urba”
‘Sen de’ için “heğri”, kuytu yer “dulda”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
39
Kirli beze “sülgüç”, çamaşır “asbap”
Suluk yeri “kürün” dostlara “ahbap”
Hızlı yemek yeme adıdır “çalgap”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
40
Ayakta durmaya deriz “sorutmak”
Tavsız pişirmenin adı “karıtmak”
Pişkin pişkin gülmek bizde “sırıtmak”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
41
Uçuruma “verep”, tırmığa “dırmıh”,
Lahanaya “kelem”, mutfağa “gablıh”,
İştah demek “made”, ayran da “gatıh”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
42
Yıkanmaya “çimmek”, yorgana “mitil”
Çil insana “çopur”, fidana “çitil”
Bel lastiği “uçkur”, bakraca “sitil”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
43
Bakır kaba “sahan”, ibriğe “ırbıh”
Takatsize “hahıt”, çiviye de “mıh”
Çocuk önlüğüne diyoruz “yallıh”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
44
Yem yenen yer “petni”, salça da “pelver”
Eli çabuğa “şip”, güzele “dilber”
Yün çekmeye “süyüm”, yardımcı “yaver”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
45
Gırtlağa “ümük”, bedava “beleş”
Çekice “kekiç”, “dur” demek “ağleş”
Koçak insan “keleş”, namerde “galleş”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
46
Mal gübresi “ahbun”, kurusu “tezek”
Palamut “pelidan” kozalak “kozak”
Aynıdır “soytarı”, “kaşmer” ve “matrak”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
47
İkiz torba “hâbe”, sepete “sele”
Tuvalete “kenef”, bazen de “hela”
Yine memleketin bir adı “sıla”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
48
Harmana “malâma”, çıkan tahıl “çeç”
Erkek keçi “teke”, iğdişi “erkeç”
Kekeme olana diyoruz “kekeç”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
49
Sevgilinin adı argoda “kırık”
Düzen tutmaz demek; tutmuyor “tırık”
Suratı düşende, düşüyor “mırık”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
50
Menteşeye “güllap” veyahut “zerze”
Göz ucu sitemli bakışa “gamze”
Boşboğaz insana deriz “geveze”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
51
Merada hayvanı bağlamaya “örk”
Kuluçkaya yatan tavuğa da “gürk”
Deriden başlığa biz diyoruz “börk”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
52
Tırpanla biçilmiş yerde ekin “zoğ”
Kara yapı damda yuvak adı “loğ”
Samanla karışık tahıl bizde “tığ”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
53
Koyunun güneşten kaçması “günneş”
Hayvan ölüsüne diyoruz “üleş”
Gizli sevgilinin adıdır “oynaş”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
54
Tahıl ölçeğine diyoruz “gödük”
Sert saman artığı adına “kesmük”
Yabani armudun adıdır “çördük”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
55
Destelenmiş ekin adına “tapul”
Kaba dokumanın adı bizde “çul”
Kendin beğenmişe diyoruz “fodul”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
56
Tahıl ölçeğin çeyreği “çerik”
Ölçeğin yarısı olunca “çinik”
Salyalı insanın saçtığı “şörük”
Kendi dilimizde Garaoluhca.
57
İspiyonculara deriz “müzevir”
Kuru kaysıya “çir”, havluya “peşkir”
Yüksel’e de derler: “Garip Bindebir “
Kendi dilimizde Garaoluhca.
*

Not: Tokat/Yeşilyurt/Karaoluk Köyümüzün farklı konuştuğu kelimelerden oluşan bir “Sözlük Destan” yazmaya çalıştım. Mutlaka unuttuğum kelimeler vardır. Köylülerimize bir armağanım olsun!