Enstantane 8 Şiiri - Bayram Kaya

8-] 'Çağdaşlık; efendilik, adamlık, bilirlik, insanlık, güncel oluşunuz, kılık kıyafetle olmaz! ’ denişti söz kalabalığı haklı olamayışların, çelişen durumlarla ortaya çıkan bir tezahürdürler. Kişilerin sosyal konumlarına dek güncel düşünmeleri hıfz edemez oluşlarının yaya kalan psikolojik savunma şeklidir.

Güncelle uyumsuzluktu olan; tekdüze kabulcü taraftarlarını oluşturmuş kişilerin, kendi menfaatlerini sağlamak için bu tip koşullandırmaları, kişi bilmezliklerini sürükleyen riyakârlıklar üzerini, örtmek için bu söz söylenmiştir. Bey, bey efendi giyinişti birinde, bey, bey efendi tavrı olmayacak denli sünepelik görüldüğünde de, bu gibi sözler söylenir.

Hatta bu gibi iç ve dış durum uygunluğu vermeyen konumları anlatan diğer bir söz de şudur. 'Dışında baktım bir yeşil türbe, içine girdim, yarabbi tövbe'. Yine bu kabil kılık kıyafetle güncellik olmaz türü söz, yaşın yanında kuruyu da, yakan bir sözdür. Açıkçası eski olanla yeni olanı, aynı kefeye koymaktır.

Oysa eski olan eski ilişki tavır takınmasını sergiler anlayışı tutumlayacakken, yeni olan da, yeni tavırcı anlamaları takınacaktır. İkisinin arasındaki bu fark görülmeden, birbirine indirgeme yapılmış ve fark olan, sıfırlanmıştır. Kıyafetle çağdaşlık olmaz sözü; bir uyumluluğu olması gereken içinizle dışınızın, uyumsuzluğundan ötürü, çelişki veren yansıtılmaların şaşkınlığına ve utancına değin, zımni kabulün; karşı koyuştu, cılız bir savunma cümlesidir de.

Bu söz aslen, içle dışınızın aynı olması gerektiğine değin zorunluluğunun, yani kıyafetlerinizin biçim ve öze değin zorunlu ve ilişkin bağıntısını, yansıtır olmasının gerçekliği karşısında, kaçamak bir argüman olmasıdır. Biçim ve özün bağıntısı, insanın ilişki seçiciliğini artırır.

Papaz kılıklı bir görünüşe, rahibe kılıklı bir görünüşün tavrı ile çağdaş kılıklı birinin papaz kıyafeti içindeki görünüşüne göstereceği tavır, belki de hiç aynı olmayacaktır. Hatta çağdaş kılıklı olan kişi, papaz kıyafetliye, burun kıvırıp geçebilecektir de. İşte bu farkın ortaya çıkmasıdır. Bu gibi sözlerle durumu birbirine indirgemek olmamalıdır. Böyle durum farkı ortadan kaldırmak olmamalıdır.

Dışla (biçimle) için(özün) birbirine etkimeli yansıması, insanın tahminine güven verir olacağından; 'ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol’ denir. Bu gibi içle dışın ilişkisi ya da özümlenen tınıların, dıştaki kıyafetti yansıması olan görünmelerimiz; özü yansıtan davranışlar olacaktırlar

Toplumda kılık kıyafetiniz sizin mesleğinizi belirtir. Söz gelimi pilot giysili birine, imam niyetine muska yazdırmağa başvurmazsınız. Üstelik bu mesleki giysi de çağdaşlık simgesi bir kurumsa ifadedir. İmam kıyafetli birine de siz, doktor diye başvurmazsınız, her halde.

Ve imama dek giysisinin çağdaş bir kıyafet olduğunu söylemek, tarihi gerçeğe de aykırıdır. İmam kıyafetinin, tarihi zaman düzlemi içinde, kendisini temsil eder ifadeler taşıyan bir ortaya çıkışı vardır.

Sürecek