Enstantane 7 Şiiri - Bayram Kaya

7-] İşte bu gibi onlarca örnek bir yansıtılışı olan kılık kıyafetin; sosyal tasvibe uygun olacak bir, güncel anlaşıla bilirliği olanların, aranmasıdır. Güncel gerçeklik karşısındaki eski kılık kıyafetlerin şaşmasının tepki ve uyumsuzluğuna dek olan ruhsal belirimlerine cevaben, kendinize tatmin için ‘kılık kıyafetle çağdaşlık olmaz’ demenizdir.

Bu halk içindeki eski görenekti alışmalarınıza ve düşünmelerinize sarılmakla; bu gibi uyumsuzlukla siz, bir çeşit ruhsal suçluluk duygusunu ele veririsiniz. Yine bu tepki güncel ilişkileri taşımayan fikir düzeyli anlayışlarınızı yansıtır olmanızdan kaynaklıdır. Bunun için kılık kıyafetlerin sizi, düşürdüğü her bir uyumsuzluktu küskünlüğünüzde, karşı tepki ifade eder olan, bir sözdür bu söz.

Bu suç mu? Elbette değil. Ama kıyafetinizle anlayışınızın da yansıtılır olduğu gerçektir. Kıyafetlerin ve onlara değin anlaşılır olanlar sizin girişmelerinizi ketleyeceği gibi toplumsal halk sal diyaloglarınızı da kısıtlanabileceği anlamına gelecektir. Bu durumun bilgisi size tedirginliklerini algılatacaktır.

Bunların birçok bileşendi algısı ile olan bir kendi içsel girişmelerinizin sonucu olan bir şeylerin yolunda gitmediğini anlamanın, ama ne olduğuna ve ne bittiğine tam da bir anlam verememenin sitemdir! Kılık kıyafetti durumlarınız sizin, mantıki kalıptı bir anlama, anlaşılmaya dek ilettirmeli bir hal durum; girişme biçiminizdir. Hal durumun, güncel çağdaş olanı da var. Çağdaş olmayanı da var. Kılık kıyafetti bir ifade, öznel nesnel gerçeğin; sesiz, dildi (dille söylenen) bir durumunun ifadesidir.

Öz temel bir durumdur ve dışa yansır. Öz ile biçim, karşılıklı bağıntılı bir iliş kinliktirler. Yani biçimin davranışa değin bir çeşidi olan kılık ve kıyafetiniz de, özünüzü; öznelliğinize değin olan her tür anlama, inanma gibi tutum ve öznel değerlerinizi yansıtırlar. Hale değin özünüz dışınıza yansıdıkça gerçekliği artar. İnsan da bu temel var oluşun yansımasından kurtulamaz. Bunun duygusal, ruhsal yansıtmasını da mutlaka yapar.

Kişi öznelliği ne kadar güncel ve çağdaş olabilmişse ve bu güncelliği içselleştirebilmişse bu tinsel özneye değin ruh tınışımını, kişiler çeşitli şekilde dışa vururlar. Bu özneye değin düşünce ve anlayışın dışa vurumun birisi de kılık kıyafettir. Detaya girmeyeceğim; elbette, aynı özler farklı biçimleri yansıtacağı gibi farklı farklı biçimler de aynı özü yansıtırdır. Bunlarda hatırlana.

Mutlak doğru mudur? Mutlak olan bir şey olmadığı gibi bu da mutlaklık taşımaz. Çok eğitimli çağdaş biri sınıfsal çelişkiler içinde, dilenci sefih kıyafetli bir yaşama düşmüş olabilir. Yine oldukça aptal hatta ahmak biri de çok güncel, çok çağdaş bir görünümün yanıltması içinde olabilir. Ama bunlar çok uç durumlardır. Yine de kişiler, öznel durumunu kılık kıyafetle yansıtmadan edemez.

Bir çağdaş kişi inanır, eski inançtı aidiyeti kılık kıyafet içinde kendisini yadırga hissedebileceği gibi çağdaşlığı algılayıp özümseyişle hissedemeyen bir inanır da, kendisini güncel kılık kıyafet taşıması içinde yadırga hissedecektir. Bu normaldir. Bu da bize; kılık kıyafetle güncelin, çağdaşlığın, öznel tinsel gelişmenin dışa vurulur olmasını göstermesinin bir aşinalığıdır. Ancak bu bir suç değil, kişinin kendisini en azından yadırga hissedeceği bir durumu anlayıp içselleştirmesi ile gelişmesi ile ilgilidir.

Elbette istatistiki olacakla bu gibi uç durumlar mümkün olduğu gibi, hırpani birinin de, çok beyefendi sofistike bir görünüş içinde olması istatistiki olacakla her zaman olasıdır. Bu gibi uç durumlar için eşek üniforma da giyse, eşek; eşektir denecektir. Veya altın çamura da düşse, altın altındır; kabilindeki sözdü özdeyişlerin eleştirisi ile belirtilmeye çalışılacaktır.

Aslında yukarıdaki bu; 'Çağdaşlık; efendilik, adamlık, bilirlik, insanlık, güncel oluşunuz, kılık kıyafetle olmaz? ‘sözüyle kişilerde güncel olamamanın kişiye dek çevre ile kendisi arasında oluşan hayal kırıklığına bağlıdır. Kişiler bu gibi uç durumların çelişkili bir kırılım olaraktan görülmesine istinaden bu sözü kendilerine siper ederler. Böylece bu söz istisnai olguları genelleştirir olmanın da kusur ve yanılsatmasını içerir bir söz belirtmesidir. Yani bu ifade, genel geçerli olurun, bir ifade şekli değildir.

Sürecek