Yapay zeka şairleriii Şiiri - Hasan Belek 2

Şiir; bir matematik problemi değildir. Şiir; kelimelerin inci gibi dizilmesinden ibaret bir mühendislik harikası da değildir. Şiir; kanayan bir yaradır, uykusuz bir gecedir, bir bakkal dükkanında ekmek parası kazanırken kağıda dökülen alın teridir.

​Son zamanlarda edebiyat sitelerinde, şiir gruplarında garip bir kalabalık görüyoruz. Profilleri, isimleri var ama ruhları yok. Kafiyeleri kusursuz, hece ölçüleri milimetrik, durakları şaşmaz... Ama okuduğunuzda burnunuza ne bir toprak kokusu geliyor ne de yüreğinizde ince bir sızı hissediyorsunuz.
Çünkü onlar, "Yapay Zeka" dediğimiz, veri yığınlarından şiir devşiren soğuk algoritmaların ürünleri.

​Bu durum, yıllarını edebiyata vermiş, saçını bu yolda ağartmış gerçek şairlere yapılan büyük bir haksızlıktır. Bizler bir mısra için günlerce kıvranırken, yaşanmış acılarımızı damıtıp kağıda dökerken; saniyeler içinde binlerce "yapay" şiir üreten bu sistem, gerçek emeğin üzerini bir toz bulutu gibi örtüyor.

Edebiyat siteleri adeta bir "sanal şair" çöplüğüne dönüyor. Gerçek sesler, bu gürültünün arasında kaybolup gidiyor.
​Bir makine, "anne" kelimesini sözlükten tarayıp, yanına en uygun kafiyeyi bulabilir. Ama bir makine, annesinin elini öperken duyduğu o sıcaklığı, evlat sevgisinin o titrek korkusunu bilemez.

Bir yazılım, "aşk" hakkında binlerce süslü cümle kurabilir; ama sevdiğinin gözüne bakarken boğazının düğümlenmesini, o "Bakkaliye" günlerinin samimi yorgunluğunu tarif edemez.
​Plastik çiçekler de uzaktan bakınca çiçektir; solmazlar, bozulmazlar, hep dik dururlar.

Ama kokmazlar dostlarım! Arı onlara konmaz, bülbül onlara şakımaz. Şu an edebiyat dünyasını istila eden bu yapay şiirler, işte o plastik çiçeklerdir. Görüntüleri kusursuz ama kokuları yok. Ben edebiyat evi.ve edebiyat defterinde en az 10 tane yapay şair tespit ettim...

​Biz gerçek şairler; eksiğimizle, hatamızla, bazen bozuk kafiyemizle ama "insan" olan yanımızla buradayız. Çünkü sanat kusursuzluk değil, samimiyettir. Emeğimize, kalemimize ve en önemlisi yaşanmışlığımıza sahip çıkmalı; bu ruhsuz kelime yığınlarının, gerçek şairlerin sesini kısmasına izin vermemeliyiz.
​Teknolojiye düşman değiliz ama şiir, insanın insana, kalbin kalbe dokunduğu yerdir; kodların kodlara dokunduğu yer değil...

​Hasan BELEK
26 Kasım 2025 - Akçay