Etnik Yapılaşma Halk ve Toplum 08

Bayram Kaya
2924

ŞİİR


14

TAKİPÇİ

Etnik Yapılaşma Halk ve Toplum 08

İnançlara dair öznelliklerin, diğer bir yanlışlarıda şunlardır.

Öznelliklerimiz, daha çokta etnik inanmalarımız, inançlarımız, Sadece geçmişin anısal ilişki gelişmelerini, bir birini tutmaz gibi çelişkilemiştir. Bu çelişmeleri formüle eden ajanda olarak kutsal kılıp tam anlamıyla tabulaştırılmıştır. Örneğin düğünler, bunun entipik klasiğidir. Bir düğünün mum yakıp dönme kına gecesi, eşikten atlama, ayna kırma ayna tutma gerdek gecesi, gelin atabindirme m, mezarlık dolaştırmavs. vs. her biri bir birini tutmaz törenlerle bezelidir. Bu tören figürler birleşen her bir etnik ittifak yapıların, unutulmuş, kendi totem aidlik seramoni figürlerinin ittifaklar gibi birleştirip halkın kültürü olmuştur.

Geçmişin, uygarlaşmaya tutum kılan oteritesi olan etnik tabu kılma biçimleri; zaman içinde toplumların inançlaşan, ayin kılan, birleşen etnik yapı ittifaklarınıda içine aldı. Her bir ayin aşaması, içi figürlerle bezenmiştir. Figürler ayrı etnik yapıların, bir araya gelen, yana yana kaynaşan ittifak seramonilerini yansıtır. Bir Hindu'nun abdest kuralları, bir sabinin namaz kuralları, bir Abraham'ın kurban kuralları, bu birleşen toplum etnik totem ittifaklarını açık açık gösterir.

Örneğin eski etnik yapılarda, insan kurbanını da, dahil ederek baktığımızda, kurbanın boynunu kırarak öldüren, kurbanı yüksek yerde atarak öldüren, taşlayarak veya sopalarla vurarak öldüren yapı ve etnik tutumlar görürüz. Ha keza bu etnik grubların kimisi kurbanını yiyeceklerle kutsal bir ıssız mekanda kımıldamaz olarak bırakıp, ölüme terk edep öldürdü., Kimi keserek öldürürdü. Kimi ateşte canlı canlı kızartarak yakmalık sunu olarak öldürürdü. Bunlar gibi bir yığın, her biri ayrı ayrı etnik grup ayini, kurban etme yöntemi vardı.

Abraham ritüeli bu bakımdan çok önemli bir uygarlık adımlarını biçimler. Ve farklı etnik totem anlayış aidiyetli grupların, toplumlar arası, biraraya gelerek birleşen ittifakının en belirgin düzenleniş biçimdeki sembol örneğidir.

Burada, eski toplumların insan öldürme ritürelinden dönüşlerinin, uygar oluşlarının ittifaklık sembollerin anlatım motifleri vardır. Hemde birkaç motif, ittifakla tek motif gibi olmuştur.

Abraham'i totemist aidiyetlik ittifakında, insan öldürme yerine evrilen, hayvan öldürme biçimine geçen ittifak içi birkaç etnik yapı vardı. Ve kurbanlarını çeşitli biçimde öldürüp sunan ittifak grupları vardı. Abraham'i birleşen ittifaklar bu öldürmelerin, ayrı ayrı ayin motiflerini tek sembol gibi çelişmeli bir birine ters düşen birleştiren ittifakların totem anlayışlarına göre, uzlaşılması görülmektedir.

Önceden başlı başına ve bir figürlü olan kurbanı yakarak yemeden sunma ayini, yine eskiden tek başına tekli bir figür olan, kurbanı keserek terk etme Ya da bir başka etnik yapının hem kesme hem kesileni çiğ yeme figürlü ayini vardı. Ve yine kurbanın etini yemeyi haram eden anlayışla, kurbanın etini o gün yeyip bitirmekle helal kılan anlayışlar, totemist yaklaşımlı grublar, ittifak yapmıştı.

Abraham'i toplumsal ittifak, etnik yapı kurallaşması ritüeli, sonraki nesillere bu ittifakı tek törenle ama bir biri ile çelişen en az beş etnik totem yapıyı bütünleyen figürlerden oluşmuş olarak armağan etti. 1-İnsan yerine hayvan sunma figürü. 2- Çeşitli öldürme biçimi içinde kesme figürünü benimseme. 3-Yakmalık sunu figürü, ateşte pişirme haşlama figürüne dönüştü. 4- Kurbanın bir kısmını yeme ile yada bir kısmını yememe figürü benimsenirken, yeme tabusu ve yememe tabusu olan iki ayrı etnik anlayışın sanki bir bütün gibi kaynaşmasıdır. Bir kısmını yenmeyerek ve yenmeyen kısmın haram kılarak ateşte yakılması ritüelini meşru kurban sunma şekli kılarak süreçle biçimlediler. 5-Kurbanı gece kesip, tüketmek, artanı aydınlığa bırakmadan yakma figürü benimsendi.

Bu ittifakla, halkların, etnik yapıların, birleşmesi ittifakına dönüşmesini, ittifak şöleni yaptılar. Bu tapınak yemekleri, ittifak düzenleme anlayışlarının, günümüze gelen anı uzantılarıdır. Unutulmuş, ama gerçekten kurban edimini biçimlemiştir. İnsan kurbanı yerine insan eşiti sayılan; insanı hayvan bitki denkleşmesi ile, hayvan ve bitkiyi insan yerine koyma kültü sembolü, çoban toplumun koçu ile İshak'a yer değiştirmiştir (Tevrat'a göre) .

Çeşitli gruplardaki kurban öldürme anlayışı biçimi, örneğin sunuyu yakma anlayışı ateşgede toplumların totem tutumudur. Yakmalık ateşperest sunu biçimi kurbanı ateşte pişirerek, haşlayarak yemeyle uzlaşıldı. Yani ateşte yakıp ayini ritüelini tamamlayan grubun anlayışı, ateşte haşlayıp yeme ile ikinci bir aşama ilavesi ile uzlaştırılmıştır. Ayrı toplumların sunuyu helal sayıp, yeme totem kutsallık tabu anlayışı ile bir başka toplumun, kurbanını etini yemeyi haram sayan, çelişen anlayış aykırılıkları birleşen bir ittifak düzenlenişi olmuştur.

Bir etnik totem anlayışın, kurbanın etini çiğ yeme totem tutumlayışı, kurbanı ateşten yakmalık sunu yapan anlayış ile temel temele zıttır. Yine çiğ yeme yerine; yeme edimi, haşlama, pişirme ile yemeye dönüştü. Pişirerek yeme, odununu taşıyarak “”kurbanı yakarak öldüren”” ateş kültü ile birleşmiş. Kurbanı yememe haramı, bazı yerlerini yememe kültü ile aşılmıştır. Ve kurbanı suda boğma veya boynunu kırma gibi başka tür öldürme türü, her biri ayrı bir ritüel olan, yine farklı bir ritüelle, kesme ile birleştirilmiştir.

Keserek çiğ yeme ritüeli, bu ittifakla, mazdeki yapının yakmalık sunu kültünün önüne, keserek ateşte haşlayarak yeme ile figürlenmiş. Bir şekilde öldürülen ve sununun yenmemesini tabu kılan anlayış, bir kısmını haram tabu sayarak, yemeyerek ateşte yakma ile uzlaşılmış, v.s...

Her biri ayrı ayrı kült ve etnik totem aidiyet tutumlaması olan ritüel ve ayinler, Abraham'ın simgeliğinde Ya da toplumsal kesin düzenleniş ittifak yasa koyuşu ile, en az oniki İbrani sıbtın bir tarihi ittifak etnik kültür uygulamasının tek ayin biçiminde bir biri ile çelişen ama ittifakı sağlayan ayin figürleri olmuştur. Bu ritüel bunları açık açık göstermektedir. İttifaka giren etnitise tutumu olan totem tabusu kutsal kılınarak, ittifaklaşarak tekleşen topluluk anlayışları günümüze evrilen figürel adetlerdir, ibadetleşmiştir...

Eski toplumların ilk ittifaklaşma tören ve söleni, tapınak ziyafetlerinin mühür vuran onayı ile başlayacaktı. Bu kült yapılanış, önce cografya toplulukların ilişkisini aşağı yukarı Ya da yer (Sümer bölgesi) gök (Asuri Akadi Elami bölge) olarak düzenleyip tanımlılık ilişkisi haline getirecekti.

Etnik aidiyetler birleşen yapılarla; Kurt dişi, Oturan boğa, Yalnız kurt, amonofis (Tanrı amon'un hoşnutluğu) , Amonetep; Akheneton (Aton tanrısının kulu) , Börteçene, Asena gibi aidi totem mefhumu isimlerle ad alnıp toplumsal birey oluşun anlamlanması sağlandı.

Birey, mana anlayışı, birey totem kutsallıklarla, aile ve etnik totem kutsallıklarına toplumun ufak ufak; kişi -kişi; kişi-aile; kişi toplum ilişkileniş gelişme ve norm gelişmesi ile, evrildi. Aile ve kabile tanrılarına dönüştü. İmparatorluk gibi aşamalarda toplumsal yapının organizesi ile tekleşen ilah yapılara süreçlendi.

Bir imparatorluk süreci İttifaklaşan toplulukları, üreten toplumsal aitleşmesi ile; ve kişilerin üretimini tükettiği halk yaşantılaşma etnik aidiyet tutumu ve kimlikleşmesi, totemleri süreç içinde tekleşen bir anlayışa sürükledi. Marduk ilk tekleşme tasımının ilham kaynağından biridir. Marduk'un 50 sıfatı ile anılır ve elli sıfatı şahsında birleştirir olması ile tekleşen tanrı fikrine kayması temelde, muhtemelen 50 farklı aidilik totem etnik tanrıların ve tanrılar panteonunun; tören, ayin, ibadet, bayram ritüelleri olarak birleşen, topluluklarının ittifakı idi.

Toplumlar ittifaklaşan yapılarla teknolojik ve bilgi üreten toplumlara doğru adım adım gelişiyorlardı. Dünya'nın çeşitli yerlerinde, çeşitli seçeneklerin uygulanışı ile, farklı gelişme yolları ile ama, hepisi de mutlak toplumsal üretim ve tüketimi belirliyordu. Bu onların yavaş veya hızlı, gelişmesini belirliyordu. Bu belirleme gittikçe sönümlenen, Ya da bir düzeyi tekerruri salınımda bırakabiliyordu. Tekerrürlü gruplar, çok az ve yavaş üst yapı kült evrilişi ile, sahne alıp; etkileşip, çatışıp karışıyorlar az çok evriliyorlardı. Teknolojik üretimli toplumlarla, daha çok da, sosoyolojik baskı ile üretimi tüketimi belirleyen tekerruri topluluk kültleri arasında uçurum vardı. Ama her ikisinin uygarlık alanları da çok farklı idi.

Bu, farklılık en çokta, daha çokta; sosyolojik halk yapının, toplum yapıyı düzenler oluşu ile yapılaşmalarıdır. Bu toplumlar ilk anların saman alevi parlaması dışında hemen hemen aynı düzey ve düzlemle kalıryorlardı.

Kızılderili ve Abajinler, Piğmeler gibi. Diğeride, gerek etnik yapılaşmanın daha çokta altan alta, nesnel uygulamaya sapan yapılarla, daha çokta toplumsal yapının, denetir etkileşen, belirleyişindeki toplumlar, etnik yapının topluma müdahelesini aşmalıydılar.

İlerlemeci toplumlar, halksal, etnik, sosyolojik yapı hareketini, hafifletilen, hızlandırılan süreç kontrolü ve laikleşmesi ile çok başarılı biçimde aşmıştır. Her iki organik yapıda farklı uygarlığı içeren uygarlıklardır. Gelişme ve nicelenme, çok köklü birlikteliklerdir. Bir toplumda sürecin kendi dalgalanması kaos dalgalanma osilasyon alanlarının çokluğu ve öznel bağımlılıkla denetler oluşunuzla, sizin doğaya hakimiyetiniz meydana çıkar. Bu ortaya çıkan durum, toplumsal özgürlüğünüzdür.

Bayram Kaya
Kayıt Tarihi : 18.1.2009 11:53:00
Yıldız Yıldız Yıldız Yıldız Yıldız Şiiri Değerlendir
Yorumunuz 5 dakika içinde sitede görüntülenecektir.

Bu şiire henüz hiç kimse yorum yapmadı. İlk yorum yapan sen ol!

Bayram Kaya