Ardıç Ağacı Ve Keşan

Sevgili Keşanlılar ,
Bu yazımda sizlere, içinde Keşan sözcüğünün geçti-
ği bir türküden ve bu türküde geçen Keşan kelimesi-
nin pek çoğumuzun bilmediği bir anlamından söz
edeceğim…
Bildiğimiz gibi KEŞAN sözcüğü farsça bir kelime olup
“Çekenler-çekiciler, çeke çeke götürenler ” anlamına
gelmekte ve 0smanlı’da Topkeşan, Celepkeşan ve
Mihnet-i Keşan gibi alanlarda kullanılmakta idi..Ayrı-
ca İran’da Keşan adında bir yerleşim yerinin bulundu-
ğunu ve 1924 yılında gerçekleşen mübadelede, Keşan’-
dan Yunanistan’a göç eden Rum hemşehrilerimizin, yer-
leştikleri yere NEOKEŞANİ adını verdiklerini de bilmek-
teyiz..
Türküde geçen keşan kelimesi ise ağaç dallarından
yapılan ve eşya çekmekte kullanılan araç anlamında kul-
lanılmakta imiş..
Bunu, türkünün derleyicisi sayın Erdal Erzincan’ın fa-
cebook’taki açıklamasından öğreniyoruz..
Bu güzel türkünün sözleri şöyle;
Gittim arpa biçmeye
Eğildim su içmeye
Dediler yârin gelmiş
Kanat gerdim uçmaya
Ardıç Keşan'da ağlar
Sular coşanda çağlar
Kadir kıymet bilmeyen
Ayrı düşende ağlar
Armut dalda, dal yerde
Bülbül öter her yerde
Felek bizi ayırmış
Her birimiz bir yerde..."
Bu türkü ile ilgili olarak, Türk Halk Türküleri sanatçısı
değerli üstat Erdal Erzincan’ın açıklaması da şu:
“Babamın çocukluğunda hafızasına gizlediği manilere
yakıştırdığı bir hava…Güzel zevkine ve yüreğine sağ-
lık babacığım..
KEŞAN: Ağaç dallarının yan yana getirilmesiyle oluştu-
rulan, zor koşullarda yük taşımaya yarayan gereç…
Ardıç ağacına dil olup onunla empati kurabilen atala-
rımızın tekrar kazanmak umuduyla..”…Erdal Erzincan
Sevgili Erdal Erzincan’a aynı dileklerle teşekkürlerimi
sunuyorum ...
Demek, yaşadığımız ilçenin adı, halâ, “kirişli Han”dan
geldiğini söyleyenlerin sandığı gibi değil..
Keşan “çekenler” demek..Topkeşan, Celepkeşan, Mih-
neti Keşan ve bu türküdeki Keşan bunun kanıtı..
Peki ardıç ağacı neden keşanda ağlıyor..?
Çünkü, yaprakları arasında, güzeller güzeli ardıç kuş-
larını barındıran ve onlar sayesinde çoğalabilen ardıç
ağacının dalları, yük çekme aletinde kullanılınca , yer-
lerde sürünen ve sürünürken, hışırtılar-tıkırtılar çıka-
ran, yani inleyen ağaç dalları âdeta ağlıyor….
Ne güzel bir bakış açısı! ..0kuyucuya ağacın bile canının acıyacabileceğni duyumsatan, Yunus gönlü
ne sahip bir halkın hayranlık uyandıran deyişi..
Yani tasavvufi bir yaklaşım....
"Ardıç keşanda ağlar..."
Teşekkürler sayın Erdal Erzincan!
En derin saygılarımla…
Sevgiyle kalınız….20.12.2020
. *.. .