Yapboz Tesadüf Olmayan Tesadüf Yani Tevafuk

Tevâfuk, birbirine denk gelme, latîfâne (zarif, hoş) bir uyum içinde olma anlamına gelen İslâmî bir terimdir. Evrenin en ince ayrıntısına kadar, anlamlı ve hikmetli amaçlarla birbirine yakışan, birbiriyle ilişkili ve düzenli oluşan her şey, aslında tevâfukun bir yansımasıdır. Bu, evrende tesâdüfe yer olmadığını gösterir ve ispat eder. Hiçbir şey, başıboşluk veya belirsiz sebeplerle var olmaz; tabiat kanunları adı verilen mekanizmaların kendi kendine işlediği bir düzen düşünülemez. Her şey, Allah’ın bilgisi ve kudretinin içinde ve onun idaresi altında gerçekleşir. Tümel (bütünsel) veya tikel (kısmî) her şeyde bir amaç ve irade vardır. Allah dilemedikçe hiçbir şey olmaz. Bu gerçekler, kainatta tesâdüfün hakikî anlamda var olmadığını ortaya koyar. Bilimlerin tümü, evrendeki bu düzenin düsturlarını keşfetmeye yöneliktir. Yapılan her araştırma, aslında tesadüfe, mantıksızlığa veya rastgeleliğe yer olmadığını; her şeyin yüce bir amaç ve hikmetle var olduğunu kabul eder. Bütün bu hakikatler, tevâfuka, yani her şeyin uyum içinde ve birbirine denk olarak oluşuna işaret eder. Bu tevâfuk, akla “perde arkasında bir varlık” olduğunu gösterir: O, Sultân-ı Kâinât’tır. Her şeyin anahtarı ve dizgini O’nun elindedir. Evren, O’nun emriyle işler. Hiçbir şey başıboş değildir; her şey O’nun iradesiyle var olur ve devam eder. En küçük fertlerden tutun da bütüne kadar, tüm varlıklar bu birlik ve uyumu muhafaza eder. İşte bu tevâfuk, Kur’ân’da da açıkça vurgulanır.