Karakalpak Kırk Kız destanı

Türkistanda, Nogay halkında, Allayar adlı bir beyin altı oğlu ve bir kızı vardır,
Kızının adı Gülayım’dır bu kızın yanında kırk kız olup bunlarla baş etmek zordur.

Gülayım bir gün kırk kızı alıp Miyveli adlı bir yere şehir kurup Altay'ı aşar,
Kızları eğiterek savaş sanatını öğrenip kendi yurdunun dışında yaşar.

Gülayım dışta hayat sürerken, Kalmuk hanı Surtayşa Nogaylara hücum edip, Yurtlarını basıp harap eder ve halkı köleleştirir kızın babasının obasına gidip.

Gülayım bu hadiseden haberdar olunca Kalmukların peşine düşüp takip eder,
Ona uzaktan aşık olan Harezm kahramanı Arıslan yardıma gelir ve onunla gider.

Gülayım kırk savaşçı kızı ile birlikte Kalmukları yener ve Surtayşay’ı öldürür, Bundan sonra Nadirşah Harezm’i fetheder ve bütün dünyaya hanlığını bildirir.

Gulayım kırk kız ile Arıslan ordusunu alarak bu zalim şah üzerine varır,
Arıslan Gülayım ile birlikte savaş yaparak Nadirşahtan Harezm’i kurtarır.

Arıslan Gülayım ile evlenir Harezm'de iki kahraman muradlarına erer,
Kırk kız ile kırk yiğit delikanlı onların çadırının önünde nöbette durar.

Kırk sancak dikilir Karakalpak ülkesine toy kurulup boy boylanır,
Dede Korkut gelir şenlik şölen yapılır töre üzerine soy soylanır.