Dinde Zorluk Yoktur: Müşrik Anlayışın Zo ...

İslam dini, fıtrata uygunluğu ve yaşamı kolaylaştırmasıyla bilinen ilahî bir nizamdır. Ancak tarih boyunca bazı anlayışlar, bu kolaylığı bozarak dini zorlaştırmış, insanlara kaldıramayacakları yükler yükletmiştir. Bu durumun temel sebebi, Allah’ın vahyini yeterli görmeyip ona mezhepler, hadisler ve kişisel yorumlar ekleyerek dini şekillendirmeye kalkışan müşrik anlayıştır. Kur’an, Allah’ın insanlara taşıyamayacakları yükleri yükletmeyeceğini açıkça beyan eder:
" Allah kimseye gücünün yettiği dışında teklif etmez."(Bakara suresi 286. ayet)
“O sizi seçti ve dinde sizin için bir güçlük kılmadı.” (Hac suresi 78. ayet)
“ Allah sizin için kolaylık ister sizin için güçlük istemez.” (Bakara suresi 185. ayet)
Bu ayetler, dinin temelinde kolaylık ve fıtrata uygunluk bulunduğunu apaçık ortaya koymaktadır. Ancak tarihsel süreçte bu kolaylık, insan ürünü yorumlarla gölgelenmiştir. Müşriklik sadece putlara tapmakla sınırlı değildir. Kendi fikirlerini mutlaklaştıran, Allah’ın dışında otoriteler oluşturan ve bu otoriteleri dinin kaynağı gibi gören herkes bir tür şirke düşmektedir. Mezheplerin, tefsirlerin ve hadislerin din kabul edilmesiyle oluşturulan sistem, dini zorlaştırmakta insanlar bir yandan Kur’an’dan uzaklaştırılmakta, diğer yandan din yaşanmaz bir hâle getirilmektedir. Üstelik bu anlayış kendisiyle büyük bir çelişkiye düşmektedir zira filozoftan farkı olmayan kişilerin yorumlarını din kabul ederken diğer alanları göz ardı etmektedir. Ancak din birilerinin yorumlarıyla olacaksa bu dini yaşayabilmek için her alanda uzman olmayı şart hale getirir. Ruhun mahiyetini anlamak için nörobilim ve fizik, zamanın izafiyetini kavramak için fizik, hadisleri ayırmak için tıp, astronomi, tarih ve yazılım, namaz vakitleri için astronomi, kadınlarla ilgili hükümleri doğru anlamak için tıp, 20 Nisan 571'in pazartesi değil cumartesi gününe denk geldiğini bilmek için matematik veya yazılım bilgisi, ferdiyet makamı gibi bir makam olmadığını bunun içsel zeka olduğunu bilmek için psikoloji, gizli faizi fark edebilmek için ekonomi, cinlerin mahiyetini çözmek için elektrik teknikerliği bilgisi gerektiğini iddia etmek gerekir. Bu durumsa kimse her alana hakim olamadığı için dini yaşanmaz hâle getirip yok eder ki zaten mezheplerle, cemaatlerle bu yapılmıştır. Oysa Kur’an, apaçık bir rehberdir (Hud, 11/1), tüm insanlığa hitap eder ve herkesin anlayabileceği sade bir mesaj içerir. Allah, Kur’an’ın apaçık, kolay anlaşılır ve yeterli olduğunu defalarca vurgulamıştır. Kur’an, insanlar arasında hakem kılınması gereken tek kaynaktır (Nisa, 4/105). Onu yeterli görmeyip başka kaynaklarla dini şekillendirmeye çalışanlar, hem dini zorlaştırmakta hem de Allah’ın hükmüne ortak koşmaktadırlar. Allah, bizden sadece vahyedilene teslim olmamızı ister. İnsanlar dinlerini zorlaştırdıkça, onu yaşanmaz bir sistem hâline getirirler. Oysa İslam teslimiyet dinidir. Teslimiyet, aklı devre dışı bırakmak değil, aklı vahyin ışığında kullanmaktır. Aklı, vahyin önüne geçiren anlayış ise şirktir. Kur’an, her şeyin açıklamasıdır ve Allah’ın kolaylaştırdığı bir yoldur. Mezheplerin, hadislerin ve geleneksel yorumların mutlaklaştırılması, dini yaşanmaz hâle getirmekte ve bireyleri taşıyamayacakları yüklerin altına sokmaktadır. Allah, kullarından böyle bir şey istememiştir. Bizden istenen sadece, Kur’an’a sarılmak, onunla hükmetmek ve samimi bir teslimiyetle yaşamaktır. Kur’an’ın apaçıklığını ve yeterliliğini kabul eden mümin için din, zor değil, bir rahmet ve kolaylıktır.